آویشن گیاهی از خانواده نعناعیان است که بومی جنوب اروپا و شمال آفریقا است. این گیاه به دلیل خواص دارویی فوق‌العاده‌ای که دارد، قرن‌هاست در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. رومیان باستان معتقد بودند خواص آویشن شفابخش است و می‌تواند از بدن در برابر مسمومیت محافظت می‌کند.
در طب سنتی از آویشن به عنوان یک گیاه طبیعی برای سرفه‌های خشک و همچنین کمک به هضم غذا استفاده می‌شود. دو مورد از بهترین روش‌های مصرف آویشن تهیه دمنوش آویشن و استفاده از روغن آویشن است. برای آشنایی بیشتر با خواص آویشن، با ادامه این مطلب همراه ما باشید.
آویشن گیاهی بوته‌دار با برگ‌های سبز خاکستری دنباله‌دار و عطر و طعم قوی است. Thymus vulgaris یا آویشن باغی، محبوب‌ترین گونه آن در بین بیش از شصت نوع آویشن است. در مورد خواص آویشن به عنوان یک گیاه دارویی در طب سنتی یونان، روم و مصر باستان بسیار گفته شده است. این گیاه نه تنها طعم دهنده غذا است، بلکه زمانی که به صورت تازه یا خشک یا برای تهیه دمنوش استفاده شود، فواید سلامتی بی‌شماری هم دارد.
آویشن یکی از ادویه‌های اصلی در غذاهای فرانسوی و ایتالیایی است که از آن برای تقویت طعم و عطر گوشت، سس، سوپ و خورش استفاده می‌شود. آویشن به دو صورت تازه و خشک موجود است که نوع تازه آن در فصل تابستان در دسترس است. آویشن هنگام خشک شدن بهتر از سایر گیاهان عطر و طعمش را حفظ می‌کند. اگر قصد استفاده از خواص آویشن به صورت خشک و آسیاب شده را دارید، باید مقدار کمتری از آن را نسبت به آویشن تازه مورد استفاده قرار دهید. همچنین در مقایسه با برگ بو، آویشن به آرامی عطرش را آزاد می‌کند؛ بنابراین باید در مراحل اولیه پخت اضافه شود.
اسانس آویشن 20 تا 55 درصد تیمول دارد که دارای خواص ضدعفونی کنندگی و آنتی بیوتیکی است. از تیمول در دهانشویه ها، بانداژهای دارویی و کرم‌های قارچی استفاده می‌شود. دمنوش آویشن نیز برای درمان عفونت‌های تنفسی مفید است و با سرفه و برونشیت مبارزه می‌کند.
آویشن که گنجینه‌ای سرشار از مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی است، نقش مهمی را در حفظ سلامت و تندرستی بدن ایفا می‌کند. تیمول موجود در این گیاه دارای خواص ضد قارچی و ضدعفونی‌کنندگی است. علاوه بر این، منبع فراوانی از آنتی اکسیدان های فنلی مانند زآگزانتین، لوتئین، آپیژنین، نارینژنین، لوتئولین و تیمونین است که در تحریک سیستم ایمنی و جلوگیری از عفونت‌ها ارزشمند هستند. آویشن همچنین ذخایر زیادی از پتاسیم، کلسیم آهن، سلنیوم، ویتامین B کمپلکس، K، C و اسید فولیک را تامین می‌کند که برای عملکرد بهینه بدن ضروری هستند.
این گیاه معطر طعم و مزه فوق‌العاده‌ای را به غذاهای مورد علاقه شما اضافه می‌کند. از آنجا که اسانس آویشن توانایی مقاومت در برابر باکتری‌ها و قارچ‌ها را دارد، از آن برای نگهداری طولانی مدت مواد غذایی استفاده می‌شود.
از جمله خواص آویشن آن است که سرشار از مواد مغذی و ویتامین‌هایی است که برای سلامتی بدن مفید هستند. این گیاه سرشار از ویتامین C، پتاسیم و منگنز است که همگی در شکل‌گیری استخوان‌ها نقش مهمی دارند.
سایر فواید آویشن شامل موارد زیر می‌شوند
در شرایط عادی بدن سطح الکترولیت و آب را متعادل می‌کند تا جلوی جمع شدن بیش از حد مایعات یا از دست دادن بیش از حد مایعات و کم آبی بدن را بگیرد. با این حال، گاهی اوقات در بعضی از بیماران، ازجمله افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب یا فشار خون بالا، نیاز به دفع ادرار بیشتر است. علاوه بر این، عملکرد کلیه سالم هم به دفع مکرر نیاز دارد تا جلوی احتباس مایع و تشکیل سنگ کلیه را بگیرد.
یکی از خواص آویشن آن است که یک ادرارآور طبیعی است که به خروج مایعات بیش از حد کمک می‌کند و باعث تعادل سطح الکترولیت می‌شود. دفع ادرار می‌تواند در کاهش آب اضافی بدن هم مفید باشد که این امر به نوبه خودش باعث کاهش وزن می‌شود.
به طور طبیعی با افزایش سن، مغز انسان هم مانند سایر اجزای بدن تحلیل می‌رود و ضعیف می‌شود. اکسیداسیون یکی از مواردی است که تغییرات نامطلوبی را در مغز افراد مسن ایجاد می‌کند. اینجاست که نقش خواص آویشن پررنگ می‌شود. آویشن غنی از آنتی اکسیدان است و می‌تواند به فرد کمک کند مغزش را برای مدت طولانی‌تری سالم نگه دارد. علاوه بر این، این گیاه از چربی‌های سالم بدن مانند امگا 3 محافظت می‌کند که منجر به بهبود عملکرد شناختی و سلامت روان در سالمندان می‌شود.
بسیاری از روغن‌های ضروری دارای خواص مبارزه با سرطان هستند. کارواکرول ترکیبی است که در آویشن وجود دارد و همین کار را می‌کند. کارواکرول رشد و گسترش سلول‌های سرطانی را در نواحی مختلف بدن کند می‌کند و ممکن است باعث پیشگیری از سرطان یا توسعه تومور شود. در بیماران سرطانی، گسترش سرطان بدترین قسمت ماجرا است؛ چون با این اتفاق، درمان خیلی سخت‌تر می‌شود. خواص آویشن می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به سرطان موثر باشد.
تیمول که یکی از ترکیبات اصلی آویشن است می‌تواند آنزیم سیکلواکسیژناز-2 یا COX-2 را که مسئول التهاب در بدن است، سرکوب کند. کارواکرول هم تاثیر مشابهی بر سیتوکین های التهابی می‌گذارد و باعث کاهش آن می‌شود.
از جمله خواص آویشن موثر بودن آن در دران التهاب معده است. به این منظور فردی می‌تواند از عسل آویشن برای بهبود التهاب معده خود استفاده کند. عسل آویشن یاعث ایجاد یک حالت نرمی در معده می‌شود و به بهبود سوزش آن کمک کند. بهتر است برای این منطور یک قاشق سوپخوری عسل در صبح با معده خالی خورده شود و تا حداقل یک ساعت بعد از آن چیزی خورده نشود.
از دیگر خواص آویشن می‌توان به درمان مشکلات گوارشی اشاره کرد. آویشن دارای خواص ضد باکتریایی است که به کاهش میکروب‌های وعده‌های غذایی کمک می‌کند و می‌تواند باعث بهبود میکروارگانیسم‌های روده و سلامت کلی روده شود.
آویشن همچنین کمک می‌کند کبد سالمی داشته باشید و لایه‌های مخاطی محافظ معده را تقویت می‌کند.
آویشن به دلیل غنی بودن از ویتامین A، بینایی را بهتر می‌کند و خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا، گلوکوم و آب مروارید مرتبط با افزایش سن را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، حاوی مقادیر زیادی ترکیبات فنلی است که از غشاهای مخاطی و سلول‌های بینایی در برابر آسیب‌های اکسیداتیو محافظت می‌کند. مصرف دمنوش آویشن یا استفاده از روغن آویشن مشکلات خشکی چشم را کاهش می‌دهد.
یکی دیگر از خواص آویشن آن است که غنی از پتاسیم است که جزء ضروری‌ترین مولفه های مایع سلولی و بدن است. پتاسیم به تنظیم ضربان قلب و حفظ فشار خون در سطح طبیعی کمک می‌کند. نوشیدن یک فنجان چای آویشن، فشار خون را در بیماران مبتلا به فشار خون بالا کاهش می‌دهد و گردش خون را بهبود می‌بخشد.
یکی از راه های استفاده از خواص آویشن مصرف آن به صورت دم نوش است. دمنوش آویشن به دلیل دارا بودن خاصیت ضدعفونی کنندگی و آنتی بیوتیکی، یکی از بهترین درمان‌ها برای سرماخوردگی و سرفه است. علاوه بر این، اسانس آویشن خواص ضد میکروبی قوی دارد و برای درمان بیماری‌هایی مانند برونشیت و گلودرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. کارواکرول موجود در اسانس آویشن به تسکین گلودرد کمک می‌کند.
از جمله خواص عسل آویشن می‌توان به موثر بودن آن در درمان سرفه اشاره کرد. این عسل سرشار از آنتی اکسیدان های قوی، موا ضد باکتری، از بین برنده سرفه، اکسپکتورانت و مواد انرژی بخش آزاد است.
از دیگر خواص آویشن می‌توان به غنی بود آن از ویتامین K، کلسیم، منگنز و آهن اشاره کرد که همه این مواد نقش مهمی را در تقویت رشد استخوان‌ها ایفا می‌کنند. به همین دلیل اضافه کردن آویشن به رژیم غذایی به داشتن استخوان‌های قوی‌تر کمک می‌کند و جلوی شکستگی استخوان در افراد مسن را می‌گیرد.
به این منطور می‌توانروزانه یک قاشق عسل آویشن یا یک استکان دمنوش آویشن مصرف کرد.
خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی قوی آویشن به کاهش التهاب که عامل اصلی بیماری‌های قلبی است کمک می‌کند. روغن آویشن مملو از مواد مغذی گیاهی است که از طریق بهبود عملکرد دریچه‌های قلب، شل کردن رگ‌ها و شریان‌ها و تقویت ماهیچه‌های قلب، به سلامت قلب کمک می‌کند.
تامین نیازهای ویتامین‌های ضروری مورد نیاز بدن کار سختی است. از جمله خواص آویشن آن است که با دارا بودن ویتامین‌های A،C و B کمپلکس و مواد معدنی آهن، سلنیوم و منگنز، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. مصرف عرق آویشن یا چای آویشن به طور منظم می‌تواند مکانیسم‌های دفاعی را تقویت کند و باعث بهبود سلامت کلی بدن شود.
اسانس آویشن به دلیل داشتن کارواکرول، برای اهداف معطر و درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که کارواکرول باعث افزایش غلظت سروتونین و دوپامین می‌شود؛ دو هورمون مهمی که خلق و خو را کنترل می‌کنند و بر سلامت جسمی و ذهنی تاثیر مثبتی می‌گذارند.
تامین مواد مغذی فولیکول‌های مو باعث داشتن موهایی قوی‌تر و حجیم‌تر می‌شود. اسانس آویشن با دارا بودن مواد مغذی، گردش خون را در پوست سر بهبود می‌بخشد، رشد مو را تقویت می‌کند و جلوی نازک شدن آن‌ها را می‌گیرد. علاوه بر این، خواص ضد باکتریایی قوی به از بین بردن شوره سر کمک می‌کند و خارش و ریزش بی‌وقفه مو را کاهش می‌دهد و در نتیجه بازسازی موهای سالم را تضمین می‌کند.
آکنه مشکل شایعی است که افراد گروه‌های مختلف سنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر از امتحان کردن داروهای مختلف برای آکنه خسته شده‌اید، بهتر است آویشن را امتحان کنید. این گیاه شفابخش پر از خواص ضد باکتریایی قوی در مبارزه با آکنه است. همچنین با دفع باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زا که باعث ایجاد بیماری‌های پوستی می‌شوند، از حفظ سلامت پوست حمایت می‌کند.
یکی دیگر از خواص آویشن در لاغری و کاهش وزن سریع است. از آنجا که طبع آویشن گرم است، اگر افراد سرد مزاج و به‌ویژه آن‌هایی که در ناحیه شکم مستعد چاقی هستند آن را مصرف کنند لاغر می‌شوند. مصرف کردن روزانه یک فنجان دمنوش آویشن صبح‌ها به کاهش وزن و رفع سوءهاضمه کمک می‌کند.
آویشن یکی از پرکاربردترین گیاهان در طب سنتی است. در این طب در مورد آویشن عنوان شده که دارای طبیعت گرم و خشک است و مصرف بیش از حد آن به افراد صفراوی توصیه نمی‌شود. این گیاه مصلح مواد غذایی مختلفی مانند دوغ، ماست، پنیر تازه، باقلا، لوبیا و نخود سبز است. مصلح آویشن در طب سنتی سرکه انگور است. هر یک از اطبای طب سنتی نظرات مختلفی را در مورد خواص آویشن معجزه‌گر دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
حکیم روازاده در مورد آویشن معتقدند که این گیاه به دلیل طبع گرمی که دارد درمان کننده بلغم است. علاوه بر این بیان می‌کنند که آویشن، ضد تشنج و ضد قارچ هم هست و ترشی و نفخ معده را برطرف می‌کند. چنانچه فردی قصد استفاده از عرق آویشن را دارد، بهتر است بعد از هر وعده غذایی یک استکان میل کند.
دکتر خیراندیش استفاده از روغن آویشن را برای افزایش سرعت گردش خون، درمان بیماری فلج عضلانی و بی‌حسی اعضا، پیچیدگی و گرفتگی عضلات و درمان رگ به رگ شدن توصیه می‌کنند. مالش مکرر و مداوم این روغن درد مفاصل را تسکین می‌دهد.
از جمله مواردی که مصرف آویشن می‌تواند سبب بروز مشکل در فرد شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
برای اینکه به طور کامل از خواص آویشن بهره‌مند شوید بهتر است آن را به صورت دمنوش استفاده کنید. برای تهیه دمنوش آویشن باید دو قاشق چای‌خوری از آویشن خشک و خرد شده را در یک فنجان آب جوش بریزید و 10 دقیقه زمان بدهید دم بکشد. بعد از دم کشیدن آن را صاف کنید و آن را با شیرین کننده‌هایی مانند عسل ترکیب کنید و به صورت عسل آویشن روزانه از نوشیدن آن لذت ببرید.
اگر روغن آویشن به عنوان دارو استفاده شود ایمن است اما می‌تواند در برخی از افراد عوارضی مانند واکنش‌های آلرژیک، التهابات پوستی و سرگیجه را به دنبال داشته باشد. همچنین استفاده از روغن روی پوست می‌تواند باعث تحریک شود.
روغن آویشن زمانی که در مقادیر معمولی غذا مصرف شود و به عنوان دارو برای مدت کوتاهی مصرف شود برای بزرگسالان و کودکان بی‌خطر است. برخلاف اکثر اسانس‌ها، روغن آویشن را می‌توان به صورت خوراکی نیز مصرف کرد، البته در مقادیر محدود.
از جمله عوارض جانبی آویشن می‌توان به آلرژی، تاثیر منفی بر غده تیروئید، التهاب پوستی، تحریک قاعدگی، خطر سقط جنین، تشنج، ایست قلبی، تندی نفس، کما اشاره کرد.
خواص آویشن منجر به تحریک درمان قاعدگی می‌شود و اگر در دوران بارداری مصرف شود می‌تواند خطر سقط جنین را به دنبال داشته باشد. آویشن برای کودکان با گروه سنی زیر ۱۰ سال خطرناک است.
برای تهیه پودر آویشن، بعد از خشک کردن آویشن تازه می‌توانید آن را داخل آسیاب کن بریزید. بعد از اینکه به خوبی پودر شد، آن را داخل ظرف دربسته نگه دارید تا عطرش نپرد.
اگر از داروهای ضد تیروئید استفاده می‌کنید از مصرف آویشن پرهیز کنید.
مهم‌ترین خواص آویشن عبارت‌اند از کمک برای کاهش فشار خون، موثر برای متوقف کردن سرفه، موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن، تسکین دردهای قاعدگی، بهبود سلامت دهان و دندان، تسکین سردرد، بهبود سلامت پوست.
